Không phải là vụ chè cho sản lượng cao nhất trong năm nhưng vụ chè xuân lại là lứa chè mà đồng bào Mông ở Suối Giàng rất mong chờ, bởi lứa chè này một năm chỉ có một lần. Cây chè sau khi hấp thụ đầy đủ khí trời, vị đất qua những tháng đông giá rét, mây mù bao phủ sẽ mọc lên những loạt búp ngon nhất. Chị Sổng Thị Su, người dân xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn cho biết: “Sáng sớm dậy gói cơm xong đi, đến đồi chè khoảng 8 giờ, lúc này chè mới hết sương. Đi sớm quá hái thì lá chè sẽ ướt, búp chè nó sẽ ẩm. Bình thường trời nắng thì 7 rưỡi đến 8 giờ là hái được còn trời mưa thì phải 9 giờ. Vụ chè xuân này thì mình cảm thấy hái rất vui, tăng được thu nhập của gia đình”.
Vùng chè Suối Giàng quang năm mây trắng và sương mù bao phủ
Ở Suối Giàng hiện cho hơn bố vạn cây chè Shan tuyết, trong đó phần lớn là những cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, cao đến vài mét. Nằm trên độ cao hơn 1.200 mét so với mặt nước biển, mây mù bao phủ quanh năm, sự chênh lệch về nhiệt độ giữa ngày và đêm lớn cùng với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, đã tạo cho chè Shan tuyết có mùi thơm dịu, vị đậm đà, nước xanh. Đặc biệt, cây chè ở đây được canh tác hoàn toàn tự nhiên, không sử dụng bất cứ một loại hóa chất hay phân bón hóa học nào nên rất sạch.
Chè cổ thụ ở Suối Giàng nhạy cảm với thời gian, hương vị thay đổi theo mùa, trong đó vụ xuân chè có mùi thơm đặc biệt nhất, làm say lòng người thưởng trà.Bà Lâm Thị Kim Thoa, Giám đốc HTX Suối Giàng, huyện Văn Chấn chia sẻ: “Cây chè cổ thụ vào vụ xuân được cả sắc, hương và vị. Tất cả các dòng trà chúng tôi sản xuất ra nó có một mùi hương rất là đặc biệt, để mô tả thì khó tìm từ để diễn tả. Vụ xuân là vụ được đánh giá rất cao, được các giới trà đánh giá cao về hương, sắc, vị”.
Phụ nữ người Mông thu hái chè
Việc thu hoạch chè ở Suối Giàng chủ yếu do những thiếu nữ và phụ nữ Mông đảm nhận. Trên những cây chè tán xòe to như gian bếp, mỗi ngày, một người có thể thu hái được hơn 10kg chè tươi. Chị Sùng Thị Ly ở bản Giàng B, xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn cho biết, trước kia việc thu hoạch chè không được tiến hành đồng đều, kỹ thuật thu hái còn kém nên giá chè thường không cao, nhưng nhờ chị em được tham gia các lớp tập huấn kĩ thuật, nên đã biết thu hái đúng chuẩn "1 tôm 2 lá". Hiện búp chè loại này đang được thu mua với giá từ 25 - 30 nghìn đồng/kg. Năm nay được mùa, lá chè to, búp xanh non, bán được giá. Chè vụ xuân này là ngon nhất, phải chọn lựa từng búp cho đúng yêu cầu mình mới hái. Chị Ly nói.
Các công đoạn chế biến chè rất tỉ mỉ
Từ những búp chè thu hái được, qua bàn tay chế biến của người dân nơi đây sẽ cho ra nhiều dòng trà nổi tiếng, trong đó đặc biệt nhất phải kể đến Hồng trà, Hoàng trà và Bạch trà. Nếu như Hồng trà áp dụng kỹ thuật lên men toàn phần thì Hoàng trà chỉ trải qua quá trình lên men 50%, còn Bạch trà (dòng trà quý nhất) thì chỉ lên men tự nhiên.
Sản phẩm Chè Suối Giàng đa dạng chủng loại, được rất nhiều khách hàng ưa chuộng
Anh Nguyễn Mạnh Linh, phụ trách phát triển sản phẩm, HTX Suối Giàng, huyện Văn Chấn cho biết: “Khi búp chè được đưa về xưởng thì búp chè phải rất là tươi, sau đó búp chè được đưa lên kệ, quạt mát để làm cho chè không bị nóng quá. Sau đó các anh chị công nhân ở xưởng sẽ phân loại, chè 1 tôm thì được làm những sản phẩm cao cấp như bạch trà, 1 tôm 2 là thì để làm trà xanh hoặc là hồng trà, hoàng trà”.
Lứa chè xuân - khởi đầu cho một năm nhiều thành quả đang được bà con người Mông ở Suối Giàng tiếp tục thu hái, sơ chế, tạo nên những sản phẩm mang hương vị thuần khiết, riêng biệt, cung cấp đến mọi miền của Tổ quốc và bạn bè quốc tế./.
