Theo quy định của pháp luật hiện hành, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở gồm: bảo vệ dân phố, lực lượng dân phòng, lực lượng công an xã bán chuyên trách. Các lực lượng này đã có những đóng góp tích cực trong bảo vệ an ninh trật tự, đặc biệt là hỗ trợ đắc lực trong công tác phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội. Vậy nhưng, từ tổ chức hoạt động đến địa vị pháp lý của họ lại được quy định rải rác ở nhiều văn bản pháp quy khác nhau, nên phần nào hạn chế hiệu quả, hiệu lực hoạt động của lực lượng này. Thực tế đó đòi hỏi cần sớm chính thức hóa địa vị pháp lý và tổ chức hoạt động của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở bằng một đạo luật.
