Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp, theo phong tục truyền thống, các gia đình tất bật sửa soạn mâm lễ cúng tiễn ông Công, ông Táo lên chầu trời, báo cáo với Ngọc Hoàng chuyện lớn, việc nhỏ diễn ra trong năm ở hạ giới. Đây là một trong những phong tục tập quán đẹp của dân tộc được lưu truyền và gìn giữ từ bao đời nay. Lễ cúng Táo Quân như một điểm lắng đọng trước Tết Nguyên Đán, trước khi bước vào một năm mới, nhìn lại một năm đi qua với sự chân thật, thẳng thắn và lạc quan. Đây cũng là dịp để các thành viên gia đình sum vầy bên nhau, sửa soạn đón tết. Tuy nhiên, hiện nay có không ít gia đình hiểu sai về phong tục này, bỏ tiền sắm đồ lễ cầu kỳ, tốn kém, ngoài mũ áo ông Công, ông Táo còn trang bị nhà lầu, xe hơi, điện thoại, máy tính... với dụng ý xin tài lộc. Điều này khiến phong tục đẹp của dân tộc bị méo mó, biến tướng. Đồng thời, cảnh quan, môi trường bị ảnh hưởng vì vàng mã đốt quá nhiều. Nhân ngày cúng tiễn đưa ông Công ông Táo, chúng tôi bàn câu chuyện: “Lễ cúng ông Công, ông Táo: giữ gìn mỹ tục, bảo vệ môi trường”, với sự tham gia của khách mời là PGS TS Đinh Hồng Hải, Khoa Nhân học, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐH Quốc gia Hà Nội.
Cùng trò chuyện với nghệ nhân Hoàng Anh Sướng, người có nhiều năm nghiên cứu về trà Việt và miệt mài, bền bỉ đưa văn hóa, vẻ đẹp của trà Việt ra thế giới.
“Tết này, có nơi thưởng cả tỷ đồng, có nơi người lao động sẽ chỉ nhận được 50 nghìn đồng thôi”- Thông tin này đang lan truyền trên mạng xã hội và nhiều kênh truyền thông chính thống, thu hút sự quan tâm của cộng đồng. Không đơn thuần là chuyện chênh lệch lương, thưởng giữa các doanh nghiệp cùng khối ngành; chênh lệch lương, thưởng giữa các ngành nghề, lĩnh vực với nhau; cũng không đơn thuần là lo lắng, băn khoăn việc doanh nghiệp có lạm dụng quyền được thưởng bằng hiện vật như kỳ thưởng trước hay không. Năm nay, kèm theo khoản tiền thưởng Tết không được hậu hĩnh là tâm trạng lo lắng của nhiều lao động khi dự báo kinh tế 2023 khó khăn hơn, bởi những tác động từ kinh tế quốc tế. Người lao động có thể được tổ chức công đoàn hỗ trợ như thế nào để đảm bảo quyền lợi trong câu chuyện này? Chi tiêu thế nào trong bối cảnh lương, thưởng nguy cơ ngày càng eo hẹp?
Cuối tháng 12 là khoảng thời gian nhiều trường tổ chức kiểm tra định kỳ cuối học kỳ I, và chúng ta lại chứng kiến các em học sinh tất bật soạn đề cương, chữa đề cương, ôn tập kỹ lưỡng để đạt được kết quả tốt nhất. Nhưng mới đây, trong thông báo hướng dẫn công tác tổ chức kiểm tra định kỳ cuối học kỳ I đối với cấp tiểu học, năm học 2022-2023, TP Hồ Chí Minh yêu cầu các trường không được soạn đề cương, bài mẫu văn, đồng thời xây dựng bộ công cụ đánh giá để hạn chế tính chủ quan, cảm tính của người chấm. Thông tin này lập tức trở thành chủ đề thảo luận sôi nổi của phụ huynh, giáo viên, đặc biệt “chạm” vào trăn trở của rất nhiều người - chấm dứt kiểu dạy và học văn mẫu. Hầu như ai cũng đều nhận ra “tác dụng phụ” của cách dạy theo văn mẫu, bài mẫu, về lâu dài ảnh hưởng đến tư duy của học sinh, dẫn tới triệt tiêu sáng tạo của thầy và trò. Vậy làm thế nào để chấm dứt dạy và học văn theo mẫu?
Với mục đích nhằm tuyên dương học sinh sinh viên (HSSV), thanh niên dân tộc thiểu số (DTTS) là những tấm gương xuất sắc, tiêu biểu trong quá trình học tập, rèn luyện và phấn đấu trên các lĩnh vực; hôm nay, tại Hà Nội, Lễ tuyên dương học sinh, sinh viên, thanh niên dân tộc thiểu số xuất sắc, tiêu biểu năm 2022 được Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban Dân tộc, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức. Đây là sự kiện thường niên, nhằm tôn vinh những tấm gương tiêu biểu của con em các dân tộc thiểu số đạt thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện. Sự quan tâm của Đảng, Nhà nước trong việc đào tạo, bồi dưỡng nhân tài, tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để phát triển đất nước đã giúp cho nhiều học sinh, sinh viên, thanh niên dân tộc thiểu số đã có thêm động lực để phấn đấu học tập, lập thân, lập nghiệp và trở thành những công dân có ích cho xã hội. Từ sự kiện này đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong phong trào học tập, rèn luyện, lao động sản xuất, tham gia các hoạt động xã hội của HSSV, thanh niên dân tộc thiểu số trong cả nước. Đây cũng là dịp để học sinh, sinh viên, thanh niên dân tộc thiểu số gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm trong quá trình học tập, rèn luyện, phấn đấu vươn lên.
Các video mang tính chất từ thiện, giúp đỡ người khó khăn thường nhận được sự quan tâm của cộng đồng mạng. Vì lẽ đó, có không ít TikToker đã lợi dụng điều này để tìm cách tăng lượt xem. Những ngày gần đây, TikToker Nờ Ô Nô đang gây làn sóng phẫn nộ, tẩy chay trên mạng xã hội vì những lời lẽ bị cho là "miệt thị người nghèo" trong clip từ thiện mới đây.
Việc xây dựng nội dung mang tính sáng tạo để thu hút người xem là không sai, nhưng bất chấp các chuẩn mực đạo đức và quy tắc ứng xử thông thường để "hút view" là điều không thể chấp nhận. Thái độ tiêu cực và những lời nói miệt thị người nghèo không chỉ khiến hình ảnh của các TikToker xấu đi mà còn dễ ảnh hưởng đến nhiều nhóm đối tượng theo dõi, trong đó có không ít các bạn nhỏ. Cùng bàn luận nội dung này với sự tham gia của PGS. TS. Nhà báo Nguyễn Thành Lợi, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà báo Việt Nam – Phó Tổng Biên tập phụ trách Báo Hà Nội mới.
Vụ việc hơn 660 học sinh trường Ischool Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bữa trưa tại trường (trong đó có 1 em tử vong) được nhận định là vụ ngộ độc lớn nhất trong khối học đường. Sau khi xác định được nguyên nhân gây ngộ độc, cách đây 3 ngày, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Khánh Hòa đã khởi tố vụ án Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm xảy ra tại trường Ischool, đồng thời điều tra, làm rõ những người có liên quan, song vụ việc một lần nữa đã gióng lên hồi chuông báo động về chất lượng, độ an toàn bữa ăn học đường đang bị “bỏ ngỏ” bấy lâu nay. Cần làm gì để tránh những vụ việc tương tự ?
Những ngày gần đây, liên tục có thông tin hàng nghìn lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động, hoặc có nguy cơ mất việc tại khu vực phía Nam. Chỉ trong tháng 10, thành phố HCM đã giải quyết trợ cấp thất nghiệp cho hơn 11.000 người. Hơn 30 nghìn lao động tỉnh Bình Dương cũng rơi vào cảnh khó khăn vì doanh nghiệp thu hẹp sản xuất. Dự kiến “làn sóng” cắt giảm lao động vì thiếu đơn hàng cuối năm sẽ tiếp tục trầm trọng hơn vào quý 4 năm nay và quý 1 năm sau. Cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của hàng chục nghìn lao động bị mất việc, giảm việc cuối năm? Nội dung này sẽ được bàn luận trong Câu chuyện ngày thứ 7 với bà Trần Thị Thanh Hà, Trưởng ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam.
Chỉ trong 1 buổi tối 22/10 vừa qua, Việt Nam ghi nhận cùng lúc hai hoa hậu đăng quang tại cuộc thi Hoa hậu Biển đảo Việt Nam và Hoa hậu Toàn Cầu 2022. Việc chỉ trong một đêm có thêm hai hoa hậu đã nhận nhiều tranh luận trên các nền tảng mạng xã hội.
Nếu như trước đây, con số cuộc thi sắc đẹp chỉ đếm trên đầu ngón tay, thì nay hoa hậu, á hậu “đếm không xuể”. Cuộc thi này chưa qua, cuộc thi khác đã tới khiến cho công chúng “bội thực” hoa hậu. Không chỉ bội thực, lạm phát về số lượng, nhiều cuộc thi đạt chất lượng không cao, thậm chí còn không ít lùm xùm, tai tiếng. Trước việc lạm phát các cuộc thi hoa hậu, sắc đẹp, yêu cầu đặt ra là cần phải có biện pháp siết chặt, lập lại trật tự các cuộc thi nhan sắc. Cùng bàn luận nội dung này với khách mời là PGS TS Đinh Hồng Hải, Khoa Nhân học, Trường ĐH KHXH&NV, ĐH Quốc gia Hà Nội.
Con công nhân không có chỗ gửi trẻ, học phí các trường mầm non tư thục khá cao, cơ hội vào trường công thấp… chính là rào cản với người lao động có ý định gắn bó với thành phố lớn. Trước thực tế này, thời gian qua Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách để đẩy nhanh việc xây dựng nhiều nhà trẻ, trường mầm non ở các khu công nghiệp, khu chế xuất trên cả nước để con em công nhân được đến trường với chi phí hợp lý. Đáng chú ý, cách đây hơn 2 năm, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định 105 về hỗ trợ người lao động có con trong độ tuổi đến trường mầm non, hỗ trợ giáo viên mầm non trường tư thục và hỗ trợ một phần kinh phí cho trường tư thục để khuyến khích tư nhân tham gia vào xây trường, mở lớp. Tuy vậy, hiện nay, số lượng nhà trẻ cho con em người lao động vẫn chưa đáp ứng được so với nhu cầu gửi trẻ tại các khu công nghiệp, khu chế xuất. Cần làm gì để đẩy nhanh việc xây dựng nhà trẻ, trường lớp cho con em công nhân để họ yên tâm lao động sản xuất?
Học sinh trang điểm khi đến trường: cấm hay không? Chủ đề này lại nóng lên khi bước vào năm học mới một số trường trung học cơ sở, trung học phổ thông đưa ra nội quy cấm học sinh nữ trang điểm nhuộm tóc khi đến trường. Đáng chú ý nhất là Trường THPT chuyên Phan Ngọc Hiển (tỉnh Cà Mau) ban hành nội quy mới với 8 điều. Trong đó, điều 4 quy định cấm học sinh nhuộm tóc (khác biệt, nổi bật) cạo trọc đầu, sơn móng tay, móng chân, son môi (đậm, lòe loẹt). Đã hơn một tháng quy định của nhà trường có hiệu lực, các em trường Phan Ngọc Hiển đón nhận và thực hiện quy định này ra sao? Và câu chuyện cha mẹ, thầy cô giáo chuẩn bị tâm lý, cách ứng xử với con trẻ bước vào tuổi thiếu niên như thế nào để đồng hành cùng con hiệu quả?
Trong khi ngành đào tạo giáo viên đang quay lại vị trí top đầu, thu hút nhiều thí sinh lựa chọn thì câu chuyện thiếu giáo viên cho chương trình giáo dục phổ thông mới hay nhiều giáo viên từ bỏ công việc trên bục giảng đang nóng những ngày này. Số giáo viên nghỉ việc nhiều tập trung ở các khu đô thị, các trung tâm công nghiệp lớn như TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đà Nẵng… Những địa phương có điều kiện kinh tế, xã hội còn khó khăn như Sơn La, Gia Lai… cũng có hiện tượng nhà giáo bỏ nghề. Lương thấp, áp lực lớn từ nghề là nguyên nhân chính khiến nhiều giáo viên phải nghỉ việc, tìm hướng đi khác để mưu sinh. Làm thế nào tạo động lực cho đội ngũ giáo viên yên tâm công tác, ngăn chặn tình trạng nghỉ việc là bài toán đặt ra đối với ngành giáo dục. Dòng chảy sự kiện hôm nay, chúng tôi bàn nội dung: “Giáo viên nghỉ việc: Làm gì để giúp thầy cô yên tâm với nghề?”
“Trọc phú”- khái niệm có thể hiểu là nói tới người giàu có về tiền bạc và vật chất nhưng yếu kém về văn hóa, nhân cách, kiến thức. Họ thường lấy tiền của, vật chất ra để làm màu bản thân mình trước xã hội và hay hành xử lỗ mãng. Vậy còn “trọc phú kiến thức” thì sao? Đây là nhan đề và cũng là nhận định đáng chú ý trong bài phát biểu của một diễn giả trẻ tại buổi lễ khai giang năm 2022 Trường Đại học Fulbright Việt Nam. Diễn giả là anh Đinh Đức Hoàng, Phó Giám đốc Trung tâm UNESCO tại Việt Nam. Ngay lập tức bài phát biểu đã gây chú ý đặc biệt trên mạng xã hội và cả giới truyền thông. Một bài phát biểu tầm 4000 từ được tác giả đăng lên facebook, đã có hơn 10.000 lượt yêu thích, hơn 5.000 lượt chia sẻ và hàng trăm bình luận. Nhiều người đồng tình về nhận định của tác giả, nhưng cũng không ít người phản bác.
Phấn đấu tốc độ tăng năng suất lao động bình quân trên 6,5%/năm. Đến năm 2025, thu hẹp khoảng cách về năng lực cạnh tranh quốc gia với các nước trong nhóm ASEAN-4... là những mục tiêu đáng chú ý của Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó tốc độ tăng năng suất lao động ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 6,5 - 7%/năm, tốc độ tăng năng suất lao động của các vùng kinh tế trọng điểm và 5 thành phố trực thuộc trung ương cao hơn tốc độ tăng năng suất lao động trung bình cả nước.
Nâng cao năng suất lao động là một bài toán khó không chỉ đối với Việt Nam và càng khó hơn, khi bị những tác động của đại dịch Covìd-19. Khó cũng phải giải vì “chìa khóa” để đến năm 2045, Việt Nam phải trở thành nước phát triển, thu nhập cao chính là nâng cao năng suất lao động. Vậy giải bài toán Nâng cao năng suất lao động ra sao? Cùng bàn luận nội dung này với khách mời là Tiến sỹ Phạm Thị Thu Lan, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu công nhân và công đoàn.
